उद्धव सरकार ने 30 अप्रैल तक बढ़ाया लॉकडाउन: संजय पाटील

संजय पाटील : मुंबई : ओडिशा और पंजाब के बाद महाराष्ट्र ने भी लॉकडाउन को 30 अप्रैल तक बढ़ाने का फैसला किया है। मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे ने शनिवार को इसकी घोषणा की। मुख्यमंत्री उद्धव ने कहा, 'महाराष्ट्र में लॉकडाउन 30 अप्रैल तक जारी रहेगा। हम ऐसे मुश्किल हालात में भी देश को रास्ता दिखाने से पीछे नहीं हटेंगे।' मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे ने कहा कि कुछ क्षेत्रों में लॉकडाउन में ढील दी जा सकती है जबकि कुछ क्षेत्रों में उसे और कड़ा किया जाएगा। उन्होंने यह भी कहा कि 30 अप्रैल के बाद पाबंदियां पूरी तरह हटाने का निर्णय स्थिति के आधार पर लिया जाएगा।

महाराष्ट्र में कोरोना वायरस के अब तक 1,874 मामले सामने आए हैं और यहां 110 मरीजों की मौत हो चुकी है जबकि 188 मरीज ठीक होकर अपने घर जा चुके हैं। लॉकडाउन बढ़ाने की घोषणा करते हुए मुख्यमंत्री उद्धव ने कहा, 'सोमवार को महाराष्ट्र में कोरोना का पहला मामला मिले 5 हफ्ते हो जाएंगे। हालांकि आज हम कह सकते हैं कि हमने कोरोना के कई गुना बढ़ने पर काफी हद तक रोक लगाई है।'

अकेले मुंबई में ही 1000 के करीब मरीजों की संख्या
कोरोना वायरस ने पूरे देश में सबसे ज्यादा महाराष्ट्र को प्रभावित किया है। कोरोना वायरस के आधे से ज्यादा मामले राजधानी मुंबई से ही आए हैं। शुक्रवार को एक ही दिन में सिर्फ मुंबई में कोरोना के 218 नए मामले सामने आए। साथ ही साथ कोरोना के 10 मरीजों ने दम तोड़ दिया। अब तक मुंबई शहर में ही कुल 64 लोगों की कोरोना के चलते मौत हो चुकी है। शुक्रवार तक मुंबई में कोरोना संक्रमितों की कुल संख्या 993 हो गई है।

ओडिशा और पंजाब भी बढ़ा चुके हैं लॉकडाउन
महाराष्ट्र से पहले ओडिशा सरकार और पंजाब सरकार भी क्रमशः 30 अप्रैल और 1 मई तक लॉकडाउन बढ़ाने की घोषणा कर चुके हैं। शनिवार शाम तक देश में कोरोना वायरस संक्रमण के कुल मामले बढ़कर 7,447 हो गए हैं। केंद्रीय स्वास्थ्य मंत्रालय के मुताबिक, अगर समय रहते लॉकडाउन का फैसला नहीं लिया गया होता तो देश में अब तक स्थिति बहुत खराब हो सकती थी और आज देश में कोरोना वायरस पॉजिटिव मामलों की संख्या 2 लाख तक पहुंच गई होती।

मुंबई के धारावी में पांव पसार रहा है कोरोना वायरस
हजारों झुग्गी-झोपड़ियों और लाखों की आबादी वाले मुंबई के धारावी इलाके में कोरोना वायरस का संक्रमण धीरे-धीरे फैलता जा रहा है। शनिवार को 80 वर्षीय बुजुर्ग की मौत के साथ ही धारावी में इस जानलेवा वायरस से मरने वालों की संख्या 4 हो गई है। वहीं 6 नए केस मिलने से यहां अब तक कोरोना के 28 पॉजिटिव मामले सामने आ चुके हैं।

किमान ३० एप्रिल पर्यंत लॉकडाउन कायम : मुख्यमंत्री 

महाराष्ट्रात ३० एप्रिलपर्यंत लॉकडाउन कायम राहणार आहे. अशी घोषणा मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांनी केली. कोणत्याही उलटसुलट बातम्या येण्याऐवजी मी तुम्हाला ही माहिती देतो आहे. आजपर्यंत जे धैर्य दाखवलंत तसंच यापुढेही दाखवा असंही उद्धव ठाकरे यांनी म्हटलं आहे. फेसबुक लाइव्हच्या माध्यमातून त्यांनी जनतेशी संवाद साधला. सगळ्यांनी शिस्त पाळली, धीरोदात्तपणा दाखवला आहे त्याचं कौतुक आहे असंही उद्धव ठाकरे यांनी स्पष्ट केलं.

महाराष्ट्रात करोनाच्या रुग्णांची संख्या वाढली आहे हे तर खरं आहे. पुण्यात सुरुवात झाली, मुंबईत रुग्ण वाढले आहेत. कारण मुंबई हे जगाचं प्रवेशद्वार आहे. आपण तपासण्या सुरु केल्या तेव्हा केंद्राकडून आलेल्या यादीतल्या देशांना बंदी होती. मात्र जे देश यादीत नव्हते त्यातले रुग्ण मिसळले. आता मुंबईत ज्या ज्या ठिकाणी रुग्ण आढळले आहेत ते भाग सील केले आहेत. जे रुग्ण आपल्याला सापडलेत त्याची तपासणी महापालिका घरोघरी जाऊन करते आहे. आता समोरुन रुग्ण येण्याची वाट बघत नाही, तर घरी जाऊन चाचण्या करतो आहोत. मुंबईत संख्या १ हजारांवर गेली आहे. ही निश्चितच चिंतेची बाब आहे. मात्र ही आपल्याला फक्त कमी करायची नाही तर शून्यावर आणायची आहे असंही उद्धव ठाकरे म्हणाले आहेत.

राज्यातील चाचणी गेल्या काही दिवसांत मोठ्या प्रमाणावर वाढली आहे. सुमारे ३३ हजार चाचण्या घेण्यात आल्या असून १५७४ जणांचे नमुने पॉझिटिव्ह आहेत तर ३० हजार ४७७ जणांचे निगेटिव्ह आहेत. १८८ रुग्ण बरे करून घरी पाठवले आहेत.

दुर्दैवाने ज्यांचा मृत्यू झाला आहे ती संख्या वाढते आहे. ज्यांचं वय जास्त आहे त्यांचा धोका वाढतो आहे. ज्यांना आधीपासून काही विकार आहेत अशा रुग्णांवर करोनाचा गंभीर परिणाम होतो आहे. आकाश पांघरुनी जग हे शांत झोपलेले हे गाणं आठवतं आहे. आकाश तर पांघरलं आहे पण झोप उडाली आहे सगळ्यांची अशी अवस्था आहे असंही उद्धव ठाकरे यांनी स्पष्ट केलं. तुम्हाला वाटेल की परिस्थिती गंभीर असताना मला गाणं कसं सुचतं ? पण आज मला या गाण्याच्या ओळी आठवत आहेत असं उद्धव ठाकरे यांनी पत्रकार परिषदेच्या सुरुवातीला सांगितलं.

रोजंदारीवर कामगार काम करतात. 

भारताचे कोट्यवधी लोक त्रस्त आहेत. भारताचे नेते घाबरून गेले आहेत.

गोवाची राजधानी पांझीममध्ये मीरामार बीच  ओसाड पडला आहे. एप्रिल हा भारतातील सर्वात लहान राज्यातील स्थानिक पर्यटन हंगाम असतो, ज्याला सहसा गर्दी असते. सूर्यास्ताच्या वेळी लोकांच्या मोठ्या संख्येने फिरण्याची सवय आहे. पण आता जवळजवळ कोणीच नाही.

जगातील सर्वात कठोर लॉकडाउन अंतर्गत असे जीवन आहे. 24 मार्च रोजी रात्री 8 वाजता पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी घोषणा केली की भारत चार तासांत बंद होईल. तो बोलत असता, गोंधळ उडाला. घाबरलेल्या जमावाने दुकाने घेराव घातला. त्यानंतर, बसेस आणि गाड्या रद्द केल्यामुळे लाखो स्थलांतरित कामगार पायीच रस्त्यावर उतरले.

M

iramar beach sprawls desolate outside my home in Panjim, the capital of Goa. April is the domestic tourist season in India’s smallest state, usually characterised by crowds. I’m accustomed to winding through masses of people at sunset. But now there’s almost no one.

Such is life under the world’s strictest lockdown. At 8pm on 24 March, prime minister Narendra Modi announced that India would shut down in four hours. As he spoke, chaos erupted. Panicked mobs besieged the shops. Then, as buses and trains were cancelled, millions of migrant workers took to the roads on foot, streaming towards home in scenes that recall the partition photographs of Margaret Bourke-White.

'We are very afraid': scramble to contain coronavirus in Mumbai slum

Read more

In Goa, things started badly. We’d already been in curfew for three days. The administration reassured citizens – the most affluent and best-educated in India – that supplies would never be disrupted. But everything shut down nonetheless. The hashtag #GoaStarving spread on social media, as civil society scrambled to stave off disaster. Only then did instructions come from New Delhi to reopen grocery stores.

Just across the river from me in the hamlet of Penha de França, the Harvard Medical School professor Vikram Patel was caught up in the melee. Along with his neighbours, he was assaulted by the police while queueing to buy provisions. He spoke of “the constantly changing announcements on social restrictions, the abandonment of government responsibility to secure supply chains, the threatening of desperate people with military-style responses, and the crushing of small businesses which define rural life in Goa”. These were the decisions of panicked politicians. Planned and phased reactions, he told me, would have been much less disruptive and damaging.

'We are very afraid': scramble to contain coronavirus in Mumbai slum

Read more

The tumult in Goa was only a microcosm of the rest of the country. Just over 4,900 Covid-19 infections (and 137 deaths) have been registered since India’s first case on 30 January, but numbers pale in comparison to tuberculosis, which has killed hundreds of thousands of Indians every year for decades, without triggering any draconian curfews. Patel pointed out that this astonishing death toll had never occasioned any panic. In his view, the abrupt actions in this case “suggests that those advising our government have omitted the first lesson of public health, which is that context matters”.

Those singular circumstances look increasingly daunting, with no obvious solutions in sight. The majority of India’s workers, 85%, are in the informal economy. Their livelihoods have been ruinously disrupted, and prospects look increasingly bleak in the global recession the IMF has already called “a crisis like no other”.

With regard to the actual virus emergency, the evidence is discouraging. More than 60% of Indians live in urban settlements, including four of the 20 most densely populated and 21 of the 30 most polluted cities in the world. None of these are conducive to following WHO guidelines about social distancing and personal hygiene. An estimated 1 billion people lack reliable year-round access to clean water. How will they wash their hands?

There are intermittent bright spots. The west coast states of Kerala and Maharashtra (together home to 150 million people) are managing the crisis well, with clear communication and empathetic leadership. Meanwhile, despite the lack of clarity due to the severe lack of testing, there appears to be an anomaly in the speed and severity of Covid-19 infection in India, prompting many theories, including the prevalence of BCG vaccination, the pre-existing ubiquity of coronaviruses, and thewarmer climate.

But even if Covid-19 mercifully spares India the kind of havoc it has wrought in Italy, the unsustainability of the country’s post-liberalisation economy has been exposed. Its main engine – the vaunted “demographic dividend” of millions of interchangeable young workers – has decamped from the cities to rural areas, virtually en masse. When travel restrictions are lifted, even more will leave. Economic history tells us wages shot up after the Black Death in medieval Europe, when employers became desperate. Something similar could happen here.

Hancock asks industry leaders to help find viable antibody test

Read more

Over the telephone from New Delhi, social activist Harsh Mander urged me to look closely at images of the exodus. They’re overwhelmingly young, wearing jeans and clutching smartphones. India’s 21st-century economic model was built on them, and now they have walked out on it. “It’s because they have been completely thrown under the bus,” he told me. “You have made them lose faith in the government. The entire imagination of this lockdown is to keep 300 or 400 million people in the middle class safe, on the back of intense suffering unleashed on everyone else.”

Mander and I discussed the parallels with the 1943 Bengal famine, which cost about 3 million lives. As famously analysed by Amartya Sen, that agonising episode was precipitated by policy failures rather than food shortages, and exacerbated by Winston Churchill’s cynical decision to withhold supplies. “This is another manmade crisis,” Mander said. “We could have avoided this violence, the complete annihilation of poor people, if we had just worked together to approach the problem. But no conversation was possible.”

I was still mulling this over at 9pm on Sunday, which is the time the prime minister urged the nation to switch off lights, and burn candles to demonstrate solidarity in the fight against the coronavirus. Within minutes, my Twitter feed spilled over with images and videos of the exercise gone awry. In one that showed up repeatedly, I watched as an enthusiastic young man inadvertently set his own hair on fire. The leaping flames were extinguished by the brutal pummelling of his friends. Those scars will never leave him. It struck me as an acutely appropriate metaphor.